GIẢI ĐÁP THẮC MẮC VỀ SAI SỐ TRÊN ĐỒNG HỒ AUTOMATIC VÀ ĐỒNG HỒ QUARTZ– CÁCH KHẮC PHỤC
1. Đối với đồng hồ automatic
Độ sai số của đồng hồ automatic
Đồng hồ automatic hay đồng hồ cơ luôn mang trong mình cỗ máy được chế tác tinh xảo, phức tạp và nhiều chi tiết tỉ mỉ, tuy nhiên độ chính xác mà nó mang lại quả thực đi ngược lại với vẻ đẹp của nó mang lại, trừ cỗ máy Tourbillon. Độ sai số cho phép của đồng hồ cơ (ngoại trừ dòng Tourbillon) theo tiêu chuẩn quốc tế không được phép vượt quá 15s – 20s mỗi ngày.
Độ sai số đối với máy cơ (ngoại trừ dòng Tourbillon) chuẩn (ZIN) của Thụy Sỹ (Swiss made), Đức (German made or Made in Germany), Anh (Thomas Earnshaw), Nhật Bản loại cao cấp là khoảng 5s-10s mỗi ngày.
Độ sai số đối với máy cơ (ngoại trừ dòng Tourbillon) chuẩn (ZIN) của Thụy Sỹ (Swiss made), Đức (German made or Made in Germany), Anh (Thomas Earnshaw), Nhật Bản loại bình dân cho đến trung cấp là khoảng 12s – 20s mỗi ngày.
Độ sai số đối với máy cơ (ngoại trừ dòng Tourbillon) chuẩn (ZIN) của Trung Quốc (Dixmont-Guangzhou, Sea-Gull, PTS, Skeletonized Chinese Standard Movement) là khoảng 20s – 30s mỗi ngày.
Riêng dòng Tourbillon được chế tác với các chi tiết máy bằng vàng và kim loại đặc biệt nên đã hạn chế tối đa ma sát cùng với sự co giãn về nhiệt. Mặt khác, một bộ phận điều tiết là một giá đỡ lưu động được lắp trong quả lắc, lò xo tóc và bộ thoát. Khi bộ phận điều tiết này quay tròn, nó sẽ nằm ở tất cả các vị trí thẳng đứng có thể, nghĩa là các thay đổi tốc độ sẽ tự hủy lẫn nhau. Đó là một cơ cấu đặc biệt đã loại bỏ được các tác động của trọng lực đối với sự chính xác của đồng hồ. Cách mà nó quay tròn giải thích tại sao nó được gọi là Tourbillon, đó là một từ tiếng Pháp có nghĩa là “gió lốc”, trong tiếng Anh biểu hiện sự quay tròn kiểu lốc xoáy của bộ máy. Cha đẻ của Tourbillon chính là Abraham-Louis Breguet (sinh năm 1747 và mất năm 1823) phát minh vào năm 1798 và được cấp bản quyền sáng chế, Abraham-Louis Breguet cũng chính là cha đẻ của thương hiệu đồng hồ Breguet nổi tiếng của Thụy Sỹ. Tất cả bộ máy cơ sử dụng công nghệ Tourbillon ngày này đều phải trả phí bản quyền thương hiệu cho Breguet.
Về mặt lý thuyết, độ sai số đối với bộ máy cơ sử dụng công nghệ Tourbillon của Breguet là tương đối nhỏ, nhưng độ sai số này như thế nào thì cũng còn tùy thuộc vào từng hãng sản xuất máy đồng hồ dạng này (phụ thuộc vào nguyên liệu, công nghệ, kinh nghiệm sản xuất). Bộ máy Tourbillon được chia làm 2 loại chính:
+ Máy cơ Tourbillon của Thụy Sỹ (Swiss made) và Đức (German made or Made in Germany) có độ sai số khoảng: 0,5s – 1s mỗi ngày.
+ Máy cơ Tourbillon của Trung Quốc có độ sai số khoảng 2s – 4s mỗi ngày.
Cũng giống như những cỗ máy cơ thông thường thì trong trường hợp đủ năng lượng và dầu máy đủ điều kiện bôi trơn cho các chi tiết máy hoạt động bình thường, tuy nhiên độ sai số sẽ được + hoặc – hoặc bù trừ nhau (tức là nhanh hoặc chậm hoặc bù trừ nhau) phụ thuộc vào mức độ sử dụng ít hay nhiều của mỗi người.
Như vậy, đồng hồ cơ có rất nhiều mức sai số khác nhau tùy thuộc vào máy thường hay máy Tourbillon cũng như đời máy chất lượng cao cấp hay trung cấp.
Nguyên nhân và cách khắc phục
Nguyên nhân:
Nguyên nhân dẫn đến đồng hồ cơ sai số cao là do ma sát giữa các chi tiết máy, sự co giãn vì nhiệt của các chi tiết kim loại. Mặt khác, tính đẳng thời của con lắc (dây tóc, hồi và ngựa) trong bộ máy cơ lại chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi trọng lực của trái đất, trọng lực tác động lên con lắc của đồng hồ khác nhau khi chúng ta đeo trên tay (thẳng, nghiêng, úp, …) làm cho con lắc không hoạt động được theo đúng nguyên lý cơ bản của nó. Chính vì những nguyên nhân chủ quan và khách quan đó đã làm cho chiếc đồng hồ cơ có sai số tương đối lớn, tùy thuộc vào mức độ đeo ít hay nhiều của mỗi người.
Cách khắc phục:
- Đeo đồng hồ khi chơi các môn thể thao vận động mạnh như: bơi lội, bóng đá, bóng rổ, bóng chuyền, quần vợt (tennis), cầu lông, bóng bàn, … điều này làm cho con lắc của đồng hồ hoạt động không ổn định dẫn đến chạy sai giờ và thường là chạy nhanh. Đối với trường hợp này, bạn nên tháo bỏ đồng hồ và cất cẩn thận trước khi chơi các môn thể thao có tính chất vận động mạnh, một phần giúp cho đồng hồ hoạt động chính xác hơn, một phần đề phòng trường hợp va đập mạnh hoặc đứt dây làm rơi đồng hồ, điều này sẽ dẫn đến những sự cố nghiêm trọng hơn cho chiếc đồng hồ của bạn.
- Trường hợp va đập mạnh hoặc làm rơi từ độ cao nhất định có thể làm cho chiếc đồng hồ cơ bị ảnh hưởng nặng nề, dẫn đến các chi tiết máy không còn ăn khớp với nhau, một vài trường hợp có thể bị sập chân máy, vỡ mặt kính. Đồng hồ cơ chống sốc kém hơn nhiều so với đồng hồ quartz nên bạn cần phải chú ý giữ gìn hơn. Để khắc phục điều này, bạn hãy theo dõi tình trạng của đồng hồ, nếu thấy đồng hồ vẫn chạy sai giờ nhiều hơn mức cho phép, hãy đem ngay đến nơi sửa chữa đồng hồ uy tín kiểm tra toàn diện và xử lý kịp thời. Nên sử dụng và bảo quản đồng hồ cẩn thận, tháo bỏ đồng hồ trước khi chơi các môn thể thao có tính chất vận động mạnh, đề phòng trường hợp va đập mạnh hoặc đứt dây làm rơi đồng hồ.
- Trường hợp bị khô dầu: Đồng hồ cơ không phải thay pin vì nó chạy bằng năng lượng cơ học (hay cót), nhưng máy của chiếc đồng hồ cơ lại được cấu tạo nên bởi các chi tiết máy tương đối phức tạp, chính vì vậy nó cũng cần được bảo dưỡng và lau dầu định kỳ để chạy trơn tru hơn. Đồng hồ cơ (ngoại trừ một số dòng đặc biệt) nên bảo dưỡng và lau dầu định kỳ ít nhất 2 năm/ lần. Nếu đã lâu rồi, chiếc đồng hồ cơ của bạn chưa được chăm sóc như vậy thì việc nó chạy sai giờ nhiều là điều hoàn toàn xảy ra. Dầu khô sẽ làm tăng ma sát giữa các chi tiết máy khiến cho đồng hồ thường sai giờ chậm từ 3 – 5 phút mỗi ngày. Để khắc phục tình trạng này, bạn hãy đem ngay đồng hồ đến nơi sửa chữa đồng hồ uy tín để kiểm tra, bảo dưỡng và lau dầu cho máy đồng hồ để nó hoạt động bình thường trở lại.(Xem chi tiết Quy trình lau dầu bảo dưỡng )
- Trường hợp bị nước vào: Nước vào sẽ làm cho dầu máy nhanh bị khô và mất tác dụng bôi trơn, điều đó khiến đồng hồ hoạt động không bình thường dẫn đến sai lệch giờ ngoài mức cho phép. Trường hợp này thường làm đồng hồ chạy chậm so với bình thường rất nhiều (một vài trường hợp, nếu không để ý, sẽ dẫn đến một vài chi tiết máy sớm bị oxy hóa làm cho đồng hồ lúc chạy lúc không hoặc bị chết). Để khắc phục, bạn hãy đem ngay đến nơi sửa chữa đồng hồ uy tín để kiểm tra lại gioăng, thay thế ngay nếu gioăng bị hỏng. Bảo dưỡng, tra lại dầu cho máy đồng hồ để nó hoạt động bình thường trở lại.
Không nên đeo đồng hồ khi xông hơi, tắm nước nóng và tránh cho đồng hồ tiếp xúc với các loại hóa chất – axit – chất tẩy rửa có độ ăn mòn cao. Những nguyên nhân này sẽ khiến cho gioăng chống nước của đồng hồ bị ảnh hưởng tiêu cực và chóng hỏng, mất khả năng chống nước.
2. Đối với đồng hồ quartz
Độ sai số của đồng hồ quartz
Đồng hồ quartz là một loại đồng hồ với cơ chế điều động bằng một “tinh thể thạch anh”. “Tinh thể thạch anh” dao động như quả lắc cơ học khi được đặt trong một điện trường, nhờ pin cung cấp năng lượng. Các dòng đồng hồ sử dụng bộ máy Quartz hiện nay chủ yếu sử dụng máy của Thụy Sỹ (Swiss Quartz), Nhật Bản (Japanese Quartz), Đức (German Quartz or Made in Germany) và Trung Quốc (Chinese Quartz).
Đồng hồ Longines La Grande Classique L4.755.4.97.6
Độ sai số đối với máy chuẩn (ZIN) của Thụy Sỹ (Swiss quartz), Nhật Bản (Japanese quartz) và Đức (German quartz) loại siêu cao tần (hay loại cao cấp, đắt tiền) khoảng từ 0,001s – 0,002s mỗi ngày. Điều đó có nghĩa là độ sai số của đồng hồ sử dụng loại máy quartz này không đáng kể.
1 hình
Độ sai số đối với máy chuẩn (ZIN) của Thụy Sỹ (Swiss quartz), Nhật Bản (Japanese quartz) và Đức (German quartz) loại bình dân cho đến trung cấp là khoảng 0,5s – 1s mỗi ngày.
Độ sai số đối với máy chuẩn (ZIN) của Trung Quốc (Chinese quartz) 1s – 1,5s mỗi ngày.
Nguyên nhân và cách khắc phục
Có rất nhiều nguyên nhân khiến cho đồng hồ Quartz vượt khỏi mức độ sai số cho phép như:
- Để gần các vật dụng có từ tính mạnh như: Tivi, Thùng loa, Máy vi tính, Tủ lạnh, Điện thoại di động, Bếp từ (đang sử dụng) hoặc các loại máy thu phát sóng khác. Các vật này làm cho tụ điện (IC) của chiếc đồng hồ dễ bị nhiễm từ tính khiến cho bộ máy của đồng hồ hoạt đồng không bình thường, dẫn đến sai lệch, ngoài ra nó còn làm cho pin của đồng hồ nhanh hết. Để khắc phục điều này, bạn hãy đặt đồng hồ xa các thiết bị kể trên và tiếp tục theo dõi tình trạng của đồng hồ.
Nếu thấy đồng hồ vẫn chạy sai giờ nhiều hơn mức cho phép, bạn hãy đem nó đến nơi sửa chữa đồng hồ uy tín bảo họ kiểm tra pin. Nếu như pin vẫn còn tốt thì kiểm tra tụ điện (IC) của chiếc đồng hồ để nhanh chóng khắc phục kịp thời.
- Đối với trương hợp va đập mạnh: Việc va đập mạnh hoặc làm rơi từ độ cao nhất định có thể làm cho chiếc đồng hồ quartz của bạn hoạt động không bình thường, dẫn đến sai lệch giờ. Một vài chi tiết dễ bị tổn thương nhất khi va đập mạnh đó chính là các chi tiết máy và “tinh thể thạch anh” bên trong đồng hồ. Bạn hãy nhớ rằng, đồng hồ quartz có khả năng chống sốc cao (độ chống sốc tùy vào từng loại) nhưng không phải là chống va đập mạnh. Để khắc phục, bạn hãy theo dõi tình trạng của đồng hồ, nếu thấy đồng hồ vẫn chạy sai giờ nhiều hơn mức cho phép, hãy đem ngay đến nơi sửa chữa đồng hồ uy tín để kiểm tra toàn diện và xử lý kịp thời. Nên sử dụng và bảo quản đồng hồ cẩn thận, tháo bỏ đồng hồ trước khi chơi các môn thể thao có tính chất vận động mạnh, đề phòng trường hợp va đập mạnh hoặc đứt dây làm rơi đồng hồ, điều này sẽ dẫn đến những sự cố nghiêm trọng cho chiếc đồng hồ của bạn.
- Trường hợp bị nước vào: Nước vào làm cho pin và IC của đồng hồ có thể bị ẩm hoặc chập mạch, khiến đồng hồ hoạt động không bình thường dẫn đến sai lệch giờ ngoài mức cho phép. Để khắc phục, bạn hãy đem ngay đến nơi sửa chữa đồng hồ uy tín để kiểm tra lại gioăng, thay thế ngay nếu gioăng bị hỏng. Không nên đeo đồng hồ khi xông hơi, tắm nước nóng và tránh cho đồng hồ tiếp xúc với các loại hóa chất – axit – chất tẩy rửa có độ ăn mòn cao. Những nguyên nhân này sẽ khiến cho gioăng chống nước của đồng hồ bị ảnh hưởng tiêu cực và chóng hỏng, mất khả năng chống nước.
