Dây tóc đồng hồ đươc tạo ra như thế nào?

1. Dây tóc đồng hồ là gì

Dây tóc đồng hồ ( hay còn gọi là Hairspring) là linh kiện đồng hồ có hình lò xo phẳng (flat spiral) tròn được tạo nên từ một sợi dây kim loại cực mảnh cuộn xoắn ốc. Tùy theo tính năng hoặc thiết kế của đồng hồ mà dây tóc có thể có dạng hình khác. Dây tóc phẳng được phát minh lần đầu vào năm 1670 bởi nhà khoa học người Hà Lan Christian Huygens. Kể từ đó, nguyên lý này được áp dụng cho chế tác đồng hồ mà không có nhiều thay đổi cho đến ngày nay.  

2. Quy trình sản xuất dây tóc đồng hồ

Vật liệu thường được dùng để làn ra dây tóc đồng hồ là hợp kim sắt – niken như Nivarox (Nicht Variabel Oxydfes có nghĩa là Non-Variable Non-Oxidizing). Ưu điểm của loại vật liệu này là độ đàn hồi không bị ảnh hưởng bơi nhiệt độ và có khả năng chống ăn mòn tốt. Loại vật liệu này được tạo ra bởi Reinhard Straumann vào năm 1930 dựa trên vật liệu Invar (Fe-36% Ni) thường dùng làm dây tóc trong các bộ máy đồng hồ thế hệ cũ.

Quá trình tạo ra dây tóc đồng hồ thường mất vài ngày nhờ vào công nghệ kỹ thuật cao cùng sự khéo léo thủ công để có thể tạo nên những lò xo xoắn mỏng và phẳng với độ sai số dưới 0,1 micromet (1/1000 mm).

- Kéo nhỏ (Trefilage/Drawing): Dây hợp kim Nivarox ban đầu có đường kính khoảng 0.6mm sau khi đi qua các khuôn kéo sợi kim cương thì đạt kích thước micromet tùy vào yêu cầu với các loại đồng hồ khác nhau.

- Cán dẹp (Laminage/ Rolling): sau khi kéo dài dây hợp kim thì nó sẽ được cán dẹp bằng con lăn và trở thành dải hình chữ nhật. Máy gia sẽ phát hiện sự chênh lệch và tự sửa chữa chúng để đảm bảo độ chính xác cho mọi dây tóc.

- Cắt ngắn (Coupe/ Cut): dải dây hợp kim được cắt thành những đoạn ngắn hơn với chiều dài phụ thuộc vào nhu cầu của đồng hồ.

- Cuốn dây (Estrapadage/ Coiling): dây tóc đồng hồ có dạng lò xo phẳng nên đây chính là bước định hình cho dải dây tóc mới được cắt. Thông thường 4 sợi sẽ được cuốn cùng 1 lần bằng một thiết bị chuyên dụng trước khi đi qua bước xử lí nhiệt để đảm bảo cho hình dạng và tính chất cơ học của chúng được đảm bảo. Người ta sử dụng hộp rung tách để tách 4 dây tóc riêng ra khỏi nhau và loại bỏ phần thừa để có thể gép vào bánh lắc.

- Làm cân bằng (Equilibrage/ Poising): cuộn dây tóc được điều chỉnh thủ công để đảm bảo độ cân bằng cần thiết. Sau đó, những người thợ đồng hồ định hình lại đường uốn cong của dây tóc để đảm bảo sự co dãn đồng tâm.

- Ghép cặp (Classage/ Pairing): Sau khi quá trình trên hoàn thành, dây tóc đồng hồ được ghép cặp cùng bánh lắc để hoàn thiện cơ cấu chuyển động chính của đồng hồ cơ. Dây tóc và bánh lắc được kiểm tra để phân loại rồi ghép với nhau để đảm bảo chúng phù hợp và mang lại hiệu quả hoạt động tốt nhất. Sau đó chúng có thể được điều chỉnh và hoàn thiện nhờ vào phương pháp hàn laser.

Với mỗi một nhà sản xuất khác nhau thì quy trình này có thể thay đổi nhưng không có quá nhiều sự khác biệt trong quá trình làm nên một sợi dây tóc đồng hồ mảnh mai nhỏ bé nhưng giữ vai trò vô cùng quan trọng này. Hy vọng rằng, với những thông tin mà Duy Anh Watch mang đến, bạn đã khám phá ra thêm những điều thú vị trong thế giới đồng hồ.