BÁNH XE CÂN BẰNG (BALANCE WHEEL) VÀ CHỨC NĂNG CỦA NÓ TRONG BỘ MÁY ĐỒNG HỒ

20/05/2019 - Tác giả: DuyanhWatch

Mọi chi tiết bên trong đồng hồ đều giữ nhiệm vụ riêng biệt, sự chính xác của cỗ máy đồng hồ đến từ bộ dao động và trong những bộ phận chuyển động đó, bánh xe cân bằng là bộ phận vô cùng quan trọng.

Nội dung bài viết

1. Bánh xe cân bằng (Balance Wheel) là gì?

1. Bánh xe cân bằng (Balance Wheel) là gì?

Bánh xe cân bằng (Balance Wheel) là một bộ phận đếm giờ được dùng trong đồng hồ cơ và các loại đồng hồ khác. Bánh xe cân bằng (Balance Wheel) tương tự như con lắc bên trong đồng hồ quả lắc. Bộ phận này được kết nối với một hệ thống bánh răng đồng bộ dao động qua lại để giữ nhịp cho cỗ máy đồng hồ. Thực chất bánh xe cân bằng (Balance Wheel) chuyển động qua lại chứ không phải theo vòng tròn, mỗi lượt chuyển động được gọi là một “tick” hay một “bear” khiến cho kim đồng hồ quay.

**Bánh xe cân bằng (Balance Wheel) – sự quan trọng với bất kì cỗ máy đồng hồ nào!**

Bánh xe cân bằng (Balance Wheel) được sử dụng hầu hết trong các thiết bị đếm giờ kể từ khi nó được phát minh ra vào thế kỉ 14 cho đến tận ngày nay. Dù ngày nay, những mẫu đồng hồ Quartz sử dụng chuyển động của tinh thể thạch anh những không vì thế mà những thiết kế về bánh xe cân bằng (Balance Wheel) bị lu mờ.

Như đã nói ở trên bánh xe cân bằng (Balance Wheel) giúp cho đồng hồ chạy đúng nhịp của mình qua dao động trong khoảng thời gian cố định. Năng lượng từ dây tóc được “giữ lại” và “điều chỉnh” nhịp nhàng hơn nhờ có bánh xe cân bằng này. Đây là 2 bộ phận có liên hệ mật thiết và chế tác khá khó, yêu cầu độ chính xác cao nhất trong đồng hồ. Khi được lắp vào đồng hồ bánh xe cân bằng và dây tóc được xem như yếu tố quyết định giá trị cũng như chất lượng của mỗi sản phẩm đồng hồ được sản xuất ra hiện nay. Theo tiêu chuẩn Chronometer của COSC, một bánh xe cân bằng đạt chất lượng phải luôn duy trì một tần số không đổi với dung sai cho phép là 0.001%.

Bánh xe cân bằng (Balance Wheel) được chia làm 2 loại chính theo cơ chế hoạt động:

- Regulated (Tùy chỉnh): đây là loại bánh xe cân bằng có thể điều chỉnh được tốc độ nhịp đập nhanh hoặc chậm. Đối với loại này, bên trên cầu nối bánh xe thường có ốc vít có thể vặn được, với kí hiệu +/- thợ đồng hồ có thể thay đổi tốc độ của chúng theo ý muốn. Ưu điểm của loại bánh xe này là thiết kế đơn giản, dễ chỉnh sửa và thay đổi khi cần. Tuy nhiên, loại bánh xe cân bằng này lại gặp vấn đề bởi sự thiếu ổn định, những va chạm hay tác động mạnh có thể vô tình làm cho ốc vít bị di chuyển và dẫn đến sai giờ trên đồng hồ.

- Free-Sprung (Tự do): ngược lại với thiết kế bên trên, loại bánh xe cân bằng dạng Free-Sprung gần như không thể điều chỉnh tốc độ bởi thợ đồng hồ. Khi lắp ráp nó được tính toán tỉ mĩ và chính xác để làm sao cho dao động của bánh xe hoạt động ổn định nhất theo tần số nhất định. Chính bởi sự cầu kì, mất thời gian trong quá trình sản xuất nên chi phí dành cho loại bánh xe cân bằng này cũng không hề nhỏ. Ưu điểm mà nó mang lại là sự ổn định trong suốt quá trình sử dụng.

Xem thêm: 3 điều bạn cần biết về bộ máy In-House trong đồng hồ

Những thiết kế bánh xe cân bằng (Balance Wheel) cũng được xem như tiêu chuẩn trong sản xuất đồng hồ nhưng không vì thế mà sự phát triển của nó dừng lại. Ngày nay, với mong muốn tìm đến cơ chế mới giúp bánh xe cân bằng có thể hoạt động chính xác, ổn định hơn và loại đi được nhiều nhược điểm nhất, có rất nhiều thiết kế hiện đại đã được tìm ra. Một số đó phải kể đến như: Annular Balance của De Bethune được làm từ Silicon với vành bọc Plantinum và được coi là bánh xe cân bằng nhẹ nhất trong giới đồng hồ; thiết kế bánh xe cân bằng Gyrolab “không phải hình tròn” của Jaeger-LeCoultre; ….