ĐỒNG THIẾC - CHẤT LIỆU ĐA DIỆN TRONG CHẾ TÁC ĐỒNG HỒ
I. Đồng thiếc là gì?
Đồng thiếc là hợp kim được tạo ra từ đồng, kẽm và một số kim loại khác để giúp tinh lọc các đặc tính của nó. Loại chất liệu này đã được tin dụng trong suốt hơn 5000 năm lịch sử loài người và vài thế kỷ trong ngành đồng hồ. Hiện nay, nó được ứng dụng phổ biến trong công nghiệp hóa chất để chế tạo các dụng cụ đúc cũng như trong vai trò của vật liệu chịu mài mòn trong các lĩnh vực khác.
II. Chất liệu đồng thiếc trong chế tác đồng hồ
1. Đồng thiếc được sử dụng làm bộ phận nào trong đồng hồ?
Đồng thiếc được chọn để chế tác vỏ của đồng hồ nhờ khả năng giữ được độ liền khối và sắc màu đa dạng tùy theo thành phần cấu tạo, từ màu vàng hồng tương tự như vàng hồng 4N cho đến màu xám ấm áp hay màu nâu thẫm hạt dẻ đồng thời quá trình oxi hóa hạn chế mang đến cho nó hiệu ứng ngoạn mục dưới dạng lớp gỉ đồng bắt mắt. Vì thế, đồng hồ có vỏ từ chất liệu đồng thiếc trông rất sống động và tinh tế với từng tông màu theo các cung bậc khác nhau. Tùy theo thời gian và theo cách xử lý áp dụng cho bề mặt, bóng màu của nó thay đổi và điều này khiến mỗi chiếc đồng hồ trở thành độc nhất vô nhị.
Ngoài tạo nên bộ phận vỏ đồng hồ thì đồng thiếc còn được ứng dụng để làm bánh răng thăng bằng hợp kim beryllium được gọi là Glucydur. Với tính ít giãn nở trong nhiệt độ cao giúp cho đồng thiếc chiếm vị trí đặc biệt bên trong cơ cấu chuyển động. Bên cạnh đó, đồng thiếc được biết đến là loại kim loại ưa thích của các nhà sản xuất thuyền bè, bởi khả năng chống xước cao biến nó thành chất liệu lý tưởng để làm các chi tiết kim loại trên boong thuyền. Cho nên, không lấy làm lạ khi nó giữ một vị trí nhất định trong thế giới đồng hồ đi biển, nhất là đồng hồ lặn. Dù loại kim loại này không chống gỉ, nhưng nó đặc biệt ở chỗ có thể hình thành lớp oxy hóa mỏng và ổn định để tự bảo vệ mình.
2. Những thương hiệu đồng hồ nổi tiếng sử dụng chất liệu đồng thiếc
Các thương hiệu tiên phong như Anonimo và Panerai thường lựa chọn sắc màu ấm áp với bề mặt chải satin bởi lẽ các vân nhỏ xíu trên đồng thiếc góp phần cho quá trình oxi hóa diễn ra, giúp diện mạo của đồng hồ trở nên dày dặn hơn. Zenith lựa chọn màu vàng sáng cho đồng hồ Pilot Type 20 Extra Special, tương tự khi IWC lựa chọn cho đồng hồ Aquatimer Chronograph Edition “Charles Darwin Expedition”. Trong khi đó, Urwerk lại có sự lựa chọn cho màu sẫm hơn nhằm tạo ấn tượng trực quan mạnh mẽ mà vẫn mềm mại cho “tấm khiên” che chở trên mặt số đồng hồ UR105 T-Rex của mình. Với chất liệu này, chiếc đồng hồ được chạm khắc ngoạn mục như lớp vảy tự nhiên của một con thằn lằn khổng lồ. Tuy nhiên, rõ ràng Bell&Ross mới là thương hiệu đưa lớp gỉ đồng tới đỉnh cao với đồng hồ BR01 Skull Bronze Tourbillon, mẫu đồng hồ độc bản được giới thiệu cho buổi đấu giá từ thiện Only Watch, phô bày màu xanh dương pha xanh lục, một hiệu ứng độc đáo chỉ có thể được tái hiện bằng công sức và tác nhân oxy hóa thích hợp.
Dù sở hữu một số ưu điểm vượt trội nhưng quá trình oxi hóa tự nhiên lại đêm đến cho đồng thiếc những tác động không mấy dễ chịu. Đầu tiên là mùi. Vào mùa hè, cơ thể đẫm mồ hôi khiến cho đồng hồ bắt đầu có mùi của kim loại bị oxi hóa. Cùng với đó, vì màu của đồng thiếc có thể thay đổi khiến mùa của đồng hồ phai dần đi và bám vào quần áo vì thế người đeo nên tránh để đồng hồ tiếp xúc với trang phục sáng màu. Đặc điểm đáng lưu ý cuối cùng của đồng thiếc là nhiệt độ. Giống như titanium, đồng thiếc là chất dẫn nhiệt tốt và dẫn nhiệt nhanh hơn thép, đồng nghĩa với việc vào mùa hè người đeo sẽ có cảm giác nóng hơn trên cổ tay so với đồng hồ làm từ chất liệu thép.